ಬಂಧನವನ್ನು ಶಿಕ್ಷೆಯಂತೆ ಬಳಸುವಂತಿಲ್ಲ, ಝುಬೈರ್ ಈಗಾಗಲೇ ಶಿಕ್ಷೆ ಅನುಭವಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್
Update: 2022-07-26 13:16 GMT
ಹೊಸದಿಲ್ಲಿ: ಕಳೆದ ವಾರ ಜಾಮೀನು ಪಡೆದು ಹೊರಬಂದಿರುವ ಪತ್ರಕರ್ತ ಮಹಮ್ಮದ್ ಝುಬೈರ್ ಅವರ ಪ್ರಕರಣದ ವಿವರವಾದ ತೀರ್ಪು ತಡವಾಗಿ ಹೊರಬಂದಿದೆ. ಝುಬೈರ್ ಅವರು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ವಿಷವರ್ತುಲದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿದ್ದಾರೆ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೇ ಒಂದು ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ. ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಪಟ್ಟುಬಿಡದೆ ಕೆಲಸಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಬಂಧನವನ್ನು ದಂಡಿಸುವ ಸಾಧನವಾಗಿ ಬಳಸುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಎಚ್ಚರಿಸಿದೆ.
ಝುಬೈರ್ ವಿರುದ್ಧದ ಅನೇಕ ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ಗಳು ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಒಂದೇ ಟ್ವೀಟ್‌ಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತನ್ನ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಅವರ ವಿರುದ್ಧದ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ ಜಾಮೀನು ನೀಡಿದೆ. “ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಪಟ್ಟುಬಿಡದೆ ಕೆಲಸಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ವಿಷವರ್ತುಲದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿದ್ದಾರೆ, ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸ್ವತಃ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಝುಬೈರ್ ಬಗ್ಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ.
ಜುಲೈ 20 ರಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಝುಬೈರ್ ಗೆ ಜಾಮೀನು ನೀಡಿದ್ದರೂ, ವಿವರವಾದ ತೀರ್ಪು ಸೋಮವಾರ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ಅರ್ನೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನೀಡಿರುವ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಒಳಪಟ್ಟು ಬಂಧಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮಿತವಾಗಿ ಬಳಸಬೇಕು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಡಿ ವೈ ಚಂದ್ರಚೂಡ್, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಸೂರ್ಯ ಕಾಂತ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎ ಎಸ್ ಬೋಪಣ್ಣ ಅವರ ಪೀಠವು ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದೆ.
“ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಲಾದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಟ್ವಿಟ್‌ಗಳು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ ಎಂಬ ಅಂಶದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಅರ್ಜಿದಾರರನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಅನೇಕ ತನಿಖೆಗಳಿಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅವರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾದ್ಯಂತ ಅನೇಕ ವಕೀಲರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ಜಾಮೀನಿಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು, ತನಿಖೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ ಅನೇಕ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಬಹು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಮುಂದೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅವರು (ಝುಬೈರ್) ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿದ್ದಾರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸ್ವತಃ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಹೊಸ ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ಗಳನ್ನು ನೋಂದಾಯಿಸಿದಂತೆ, 2021 ರಿಂದ ಕೆಲವು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತಿದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅರ್ಜಿದಾರರು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ”ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಗಮನಿಸಿದೆ.
“ತನಿಖೆಯ ಅವಧಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಅಪರಾಧ ನ್ಯಾಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರವಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಶಕ್ತಿಯು ಅನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿಲ್ಲ. CrPC ಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 41(1)(b)(ii) ರ ಪ್ರಕಾರ, ಸರಿಯಾದ ತನಿಖೆಗಾಗಿ, ಬಂಧಿಸಲು ಬಯಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಮುಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಅಪರಾಧ ಮಾಡದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಅಂತಹ ಬಂಧನ ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯು ತೃಪ್ತಿ ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಬಂಧಿತರು ಅಪರಾಧ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಹಾಳು ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು, ಸಂಭಾವ್ಯ ಸಾಕ್ಷಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದು ಅಥವಾ ಬೆದರಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸದೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದಾಗ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಬಹುದು ” ಎಂದು ಪೀಠವು ತನ್ನ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ.
"ಬಂಧನವನ್ನು ಶಿಕ್ಷೆಯ ಸಾಧನವಾಗಿ ಬಳಸಬಾರದು, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಅಪರಾಧ ಕಾನೂನಿನಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅದರಿಂದಾಗಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೇವಲ ಆರೋಪಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ವಿಚಾರಣೆಯಿಲ್ಲದೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಶಿಕ್ಷಿಸಬಾರದು. ಬಂಧಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಕಾನೂನನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಚಲಾಯಿಸಿದಾಗ, ಅದು ಅಧಿಕಾರದ ದುರುಪಯೋಗವಾಗುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.
ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಕಿರುಕುಳದ ಸಾಧನವಾಗಿ ಸಾಧನವಾಗಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಪೀಠ ಹೇಳಿದೆ. ಇದೇ ವೇಳೆ ಝುಬೈರ್ ಜಾಮೀನಿನ ಮೇಲೆ ಇರುವಾಗ ಟ್ವೀಟ್ ಮಾಡದಂತೆ ತಡೆಯುವ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದು, "ಅಂತಹ ಷರತ್ತು ವಿಧಿಸುವುದು ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಾಕ್ ಮತ್ತು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಅನ್ಯಾಯದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಜಾಮೀನಿನ ಮೇಲೆ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿವೇಚನೆಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಯುತವಾಗಿ ಚಲಾಯಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಬೇಕು ಎಂದು ಈ ಹಿಂದೆಯೂ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ಹೇಳಿದೆ. ಜಾಮೀನು ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸುವಾಗ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಆರೋಪಿಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ವಿಚಾರಣೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಹಾಗೆ ಮಾಡುವಾಗ, ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳ ಅಭಾವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ.
ಕೃಪೆ: thenewindianexpress