ಮೀಸಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವಿರುದ್ಧ ಮಸಲತ್ತು
ಶ್ರೇಣೀಕೃತ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದಾಗಿ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅವಕಾಶ ವಂಚಿತವಾದ ಜನಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟಾದರೂ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸಬೇಕೆಂಬ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ದಮನಿತ ವರ್ಗಗಳ ಜನ ನಿರಂತರ ಹೋರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಾ ಬಂದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ ಬರುವ ಮುಂಚೆಯೇ ಕೊಲ್ಲಾಪುರದ ಶಾಹು ಮಹಾರಾಜರು ಮತ್ತು ಮೈಸೂರಿನ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ರಂತಹ ದೊರೆಗಳು ಹಿಂದುಳಿದ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಟ್ಟರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರಾನಂತರ ಡಾ.ಬಿ.ಆರ್.ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ನಿರಂತರ ಹೋರಾಟದ ಫಲವಾಗಿ ಅಸ್ಪಶ್ಯ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ಸೌಕರ್ಯ ದೊರೆತು ಒಂದಿಷ್ಟು ಉಸಿರಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಮೀಸಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಎಲ್ಲ ಸುಖಸಂಪತ್ತನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ ಮೇಲ್ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅಂತಲೇ ಈಗಲೂ ಮೀಸಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬುಡಮೇಲು ಮಾಡಲು ಹುನ್ನಾರಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇವೆ.
ಈ ಚುನಾವಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬರುವ ಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಕುರ್ಚಿಯನ್ನು ಭದ್ರಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಮನಬಂದಂತೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳೂ ಇವೆ. ಸಾಮಾಜಿಕವಲ್ಲದ ಆರ್ಥಿಕ ಮೀಸಲಾತಿ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಎನ್ನುವುದು ತಿಳಿದಿದ್ದರೂ ಜನರ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಮಂಕುಬೂದಿ ಎರಚಿ ಅನುಕೂಲಸ್ಥ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲು ಸೌಕರ್ಯ ಒದಗಿಸುವ ಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇವೆ. ಗುಜರಾತ್ನಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ವರ್ಷ ನಡೆದ ಮುಂದುವರಿದ ಪಟೇಲ್ ಸಮುದಾಯದ ಚಳವಳಿಯ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಮಣಿದ ಅಲ್ಲಿನ ಬಿಜೆಪಿ ಸರಕಾರ ಪಟೇಲ್ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಶೇ.10ರಷ್ಟು ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಈ ಮೀಸಲಾತಿ ಕುರಿತು ಹೊರಡಿಸಿದ್ದ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ಗುಜರಾತ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ರದ್ದುಪಡಿಸಿದೆ. ಪಟೇಲ್ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀಡುವ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆ ಅಸಮರ್ಪಕ ಮತ್ತು ಅಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಎಂದು ಗುಜರಾತ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಆರ್.ಸುಭಾಶ್ ರೆಡ್ಡಿ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ವಿ.ಎಂ.ಪಾಂಚೋಲಿ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠ ಹೇಳಿದೆ. ಪಟೇಲ್ ಸಮುದಾಯ ಗುಜರಾತ್ನ ಅತ್ಯಂತ ಮುಂದುವರಿದ ಸಮುದಾಯವಾಗಿದೆ. ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಕೃಷಿ ಭೂಮಿ ಮಾಲಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಈ ಸಮುದಾಯ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ ಅದು ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಕಾರಣ ಈ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀಡುವುದರಿಂದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿಗದಿ ಪಡಿಸಿರುವ ಮೀಸಲಾತಿಯ ಶೇ.50ರಷ್ಟು ಗರಿಷ್ಠ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಿದಂತೆ ಆಗುವುದೆಂದು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಈ ತೀರ್ಪಿನ ವಿರುದ್ಧ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ಗೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸುವುದಾಗಿ ಗುಜರಾತ್ ಸರಕಾರ ಹೇಳಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಗುಜರಾತ್ ಸರಕಾರ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ಗೆ ಹೋದರೂ ಈ ರೀತಿಯ ಮೇಲ್ಮನವಿಯನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಪುರಸ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಹಿಂದೆ ಇಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಇಂತಹ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಪುರಸ್ಕರಿಸಿಲ್ಲ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಪುರಸ್ಕರಿಸಿದರೆ ದೇಶದ ಎಲ್ಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮೇಲ್ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವರ್ಗಗಳ ಜನ ನಮಗೂ ಮೀಸಲು ಸೌಕರ್ಯಬೇಕೆಂದು ಬೀದಿಗಿಳಿಯುತ್ತಾರೆ. ಈಗಾಗಲೇ ಹರ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಟ್ ಸಮುದಾಯದ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಮಣಿದು ಮೀಸಲಾತಿಯಲ್ಲಿ ಆ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಪಾಲನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಡುವೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯದ ಆಧಾರ ಸ್ತಂಭವಾದ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೇ ಬುಡಮೇಲು ಮಾಡುವ ಮಸಲತ್ತುಗಳು ಆಳುವ ವರ್ಗದಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿಯ ಸುಖವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿರುವವರು ಈಗ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಮೀಸಲಾತಿ ವಿರುದ್ಧ ಧ್ವನಿ ಎತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಘೋಷಿತವಾದ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದು ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ.
ದೇವಾಲಯದ ಪೂಜೆ ಪುರಸ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಊಟದ ಪಂಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮುಂದುವರಿದು ಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ. ಈ ಮೀಸಲು ಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾ ಬಂದ ಶೇ.2ರಷ್ಟು ಜನರು ದೇಶದ ಆಡಳಿತದ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಶೇ.10ರಷ್ಟು ಜನರು ದಲಿತ ಹಿಂದುಳಿದ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಇರುವ ಸರಕಾರಿ ನೌಕರಿಯಲ್ಲಿನ ಮೀಸಲಾತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಅಪಸ್ವರ ಎತ್ತುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆಗಾಗ ಚಳವಳಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಕಳಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮೀಸಲಾತಿ ವಿರೋಧಿ ಹುನ್ನಾರಗಳು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅರಾಜಕ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುವ ದಿಕ್ಕಿನತ್ತ ಸಾಗಿವೆ. ದೇಶದ ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳದವರು ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ದೇಶದ 110 ಕೋಟಿ ಜನರಿಗೆ ಸೇರಬೇಕಾದ ಸಂಪತ್ತು ಕೇವಲ ಶೇ.4ರಷ್ಟು ಜನರ ಬಳಿ ಇದೆ. ಈ ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆಯಾದರೆ ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ನಾವು ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ದಲಿತ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿವೆ. ಆದರೆ, ಸಂಪತ್ತಿನ ಮೇಲಿನ ಒಡೆತನವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡದ ಮೇಲ್ವರ್ಗಗಳು ಮೀಸಲಾತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಹುನ್ನಾರ ನಡೆಸಿವೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರದ ಆರು ದಶಕಗಳ ನಂತರವೂ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ.
ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಕ್ಕಿಂತ ನಿಕೃಷ್ಟವಾಗಿ ಬದುಕುವ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಮೀಸಲು ಸೌಕರ್ಯ ದೊರಕಿಲ್ಲ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನೇ ರದ್ದುಪಡಿಸಬೇಕೆನ್ನುವ ಉಳ್ಳವರಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀಡಬೇಕೆಂಬ ಕೂಗು ಅರ್ಥಹೀನವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದರೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಖೈರ್ಲಾಂಜಿಯಲ್ಲಿ ದಲಿತರ ನರಮೇಧ ನಡೆಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ದೇಶದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಸತ್ತದನದ ಚರ್ಮ ಸುಲಿದುದಕ್ಕಾಗಿ ದಲಿತರು ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಗುಜರಾತ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪು ಸ್ವಾಗತಾರ್ಹವಾಗಿದೆ
