‘ಬಂಡಾಯದ ಕಲಿ’ ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪರಿಗೆ ಒಲಿದ ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಗೇಣಿದಾರರ, ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಮಿಕ, ಗಿರಿಜನ, ದೀನದಲಿತರ ಆಶಾಕಿರಣ ಮಾಜಿ ಸಚಿವ ಹಾಗೂ ವಿಧಾನಸಭಾ ಮಾಜಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಸಕ್ತ ಸಾಲಿನ ಡಿ. ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದೆ.

ರೈತ ಹೋರಾಟದ ಭೂಮಿಯಾದ ಕಾಗೋಡು ಗ್ರಾಮ ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರ ಹುಟ್ಟೂರು. ೧೯೩೨ರ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ೧೦ರಂದು ಸವಾಜಿ ಬೀರಾನಾಯ್ಕ ಮತ್ತು ಬೈರಮ್ಮ ದಂಪತಿಗೆ ೩ನೇ ಮಗನಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು.

೧೯೫೨ರಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಗೋಡು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಎಚ್.ಗಣಪತಿಯಪ್ಪ ಅವರು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದಾಗ ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರು ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಗೇಣಿ ರೈತರ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಅರಿವು, ಭೂಮಾಲಕರ ಶೋಷಣೆ, ದೌರ್ಜನ್ಯವನ್ನು ಅವರು ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಕಂಡಿದ್ದವರು. ಬಡ ಗೇಣಿದಾರರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ್ದ ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ಸಮಾಜವಾದಿ ಹೋರಾಟಗಾರ ಶಾಂತವೇರಿ ಗೋಪಾಲಗೌಡರ ಗರಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಳಗಿದ್ದವರು.

ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮುಗಿಸಿ ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ವಕೀಲ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗೇಣಿ ರೈತರ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಕೇಸುಗಳೇ ಬರುತ್ತಿದ್ದವು. ಹಣಕ್ಕೆ ಒತ್ತಾಯಿಸದೆ ಅವುಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಜೊತೆಗೆ ಸಮಾಜವಾದಿ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಅವರು ರೈತ ಪರ ಹೋರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಹಳ್ಳಿ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಸೈಕಲ್ ಮೇಲೆ ಸಮಾಜವಾದಿ ಹೋರಾಟಗಾರರೊಡನೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿ ಜನ ಜಾಗೃತಿಗೊಳಿಸಿದ್ದರು.

ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷವು ೧೯೬೨ರಲ್ಲಿ ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರನ್ನು ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಪರಭಾವಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಸೋಲನ್ನು ಸವಾಲಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪ, ಗೇಣಿದಾರರು, ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು, ದಲಿತರ ಧ್ವನಿಯಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯರಾದರು. ೧೯೭೨ ರ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಜಯಗಳಿಸಿದಾಗ ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಆಗಿದ್ದರು. ಅರಸು ಅವರು ಭೂ ಸುಧಾರಣೆ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಜಾಯಿಂಟ್ ಸೆಲೆಕ್ಟ್ ಕಮಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಭೂ ಸುಧಾರಣಾ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಕಾರಣರಾದರು. ಅರಸು ಅವರ ನೀಲಿಗಣ್ಣಿನ ಹುಡುಗ ಎಂದೇ ಖ್ಯಾತರಾದರು.

ಸದನದಲ್ಲಿ ಭೂ ಸುಧಾರಣೆ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಯ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ ನಡೆದಾಗ ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದರು ಎಂಬುವುದಕ್ಕೆ ವಿಧಾನಸಭಾ ಕಡತಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿರುವುದು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

ಜಾಯಿಂಟ್ ಸೆಲೆಕ್ಟ್ ಕಮಿಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರು ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ಸಂಡೂರು ಭೂ ವಿಮೋಚನಾ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಸಂಡೂರು ಇನಾಂ ರದ್ದತಿ ಮಸೂದೆ ಜಾರಿಯಾಗಲು ಕಾರಣಿಕರ್ತರಾಗಿದ್ದರು. ಭೂ ಸುಧಾರಣೆ ಕಾಯ್ದೆಗೆ ಪ್ರಬಲ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತವಾದಾಗ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡು ಗೇಣಿದಾರರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಭೂಮಿ ಹಕ್ಕು ಸಿಗುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಂಡರು.ಕಾಯ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಕುಗಳನ್ನು ನಿವಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಅವರಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿ ಅವರಿಗೆ ಆಪ್ತರಾದರು.

ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರಿಗೆ ಭೂ ಸುಧಾರಣೆ ಕಾಯ್ದೆ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಲಾಭ ತಂದು ಕೊಡಲಿಲ್ಲ. ಭೂ ಸುಧಾರಣೆ ಕಾಯ್ದೆ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಭೂಮಿ ಕಸಿದುಕೊಂಡರು ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ವರ್ಗದವರು (ಭೂ ಮಾಲಕರು) ಅವರನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಭೂಮಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡವರ ಮುನಿಸು ಅವರ ಅನೇಕ ಚುನಾವಣೆಯ ಸೋಲಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಸೋಲಿಗೆ ಎಂದಿಗೂ ಧೃತಿಗೆಡಲಿಲ್ಲ. ಸೋಲನ್ನು ಸವಾಲಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ ಕಂದಾಯ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ಅವರು ‘ವಾಸಿಸುವವನೆ ಮನೆಯೊಡೆಯ’ ಎಂಬ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿ ಜನಪರ ಕಾಯ್ದೆ ರೂಪಿಸಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾದರು.

ಇಳಿ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ ಅನೇಕ ಹೋರಾಟ, ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಅವರು ಗೇಣಿ ಹೋರಾಟ, ಭೂ ಸುಧಾರಣೆ ಕಾಯ್ದೆ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸದೆ ಭಾಷಣ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ನೇರ, ನಿಷ್ಠುರದ ಕಾಗೋಡು ಅವರು ‘ಬಂಡಾಯದ ಒಡೆಯ’ ಎಂದೇ ಪ್ರಖ್ಯಾತರಾದವರು. ಸದಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯದ ಪರವಾಗಿ ತುಡಿತ ಹೊಂದಿರುವ ಅವರಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರ ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಸಾಗರ ತಾಲೂಕಿಗೆ ಎರಡನೇ ಬಾರಿ ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದೊರಕಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಕಾಗೋಡು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ರೂವಾರಿ ಎಚ್.ಗಣಪತಿಯಪ್ಪ ಅವರಿಗೆ ಈ ಗೌರವ ಲಭ್ಯವಾಗಿತ್ತು.